Coronacrisis heeft invloed op onze slaap: 'We staan later op en slapen langer'

We staan later op en worden vaker wakker zonder wekker. De coronacrisis heeft ook invloed op onze slaapgewoontes. In de rubriek Gezond of niet duiken we in een onderwerp waar verwarring over bestaat. Dit keer: slapen we beter door de lockdown?

“De coronacrisis biedt slaapmogelijkheden die beter passen bij onze biologische klok”, zegt somnoloog Ingrid Verbeek van het Centrum voor Slaapgeneeskunde van Kempenhaeghe. “Stel, je bent een avondmens en je slaapt het liefst van 0.00 tot 8.00 uur, maar je moet om 8.30 uur op je werk zijn en je hebt ook nog een half uur reistijd. Als je thuiswerkt, kun je gemakkelijker in je eigen ritme slapen en dat biedt voordelen.”

We slapen in cycli van ongeveer anderhalf uur. Elke cyclus bestaat uit vier fasen: de sluimerfase, de lichte slaap, de diepe slaap en de droomslaap. Gemiddeld doorlopen we vier à vijf cycli per nacht. Je voelt je het meest uitgerust als je aan het einde van zo’n cyclus wakker wordt. “De wekker kan een cyclus bruut verstoren”, zegt Verbeek, gepromoveerd somnoloog-slaaptherapeut. “Dat kan een katerig gevoel geven.”

Wie geen wekker zet, kan op een natuurlijke manier wakker worden. Dat gebeurt meestal na de droomfase als de hersenen heel actief zijn. Zeker aan het einde van de nacht als je je slaapschuld hebt ingelost, is het gemakkelijker om wakker te worden. “Een wake-uplight kan het natuurlijk ontwaken versnellen, zonder de slaap te verstoren”, weet de somnoloog. “Doordat het licht steeds feller wordt, ga je lichter slapen.”

Ook het wegvallen van sociale activiteiten in de avond kan voor sommigen positief werken, weet Verbeek. “We hebben geen aan-en-uitknop om te slapen. Bouw je dag af, dat doe je door minder prikkels te krijgen. Als je tot bedtijd vol op je gaspedaal trapt, dan slaap je minder gemakkelijk in.”

Slapen is niet alleen voor watjes

Verbeek ziet ook mensen die door de lockdown langer slapen. “Er zijn mensen die zeggen dat slapen voor watjes is”, zegt Verbeek. “Dat is echt onzin. Als je te kort slaapt, kun je daar overdag last van hebben. Zogenoemde kortslapers kunnen toe met vijf tot zes uur slaap, maar de gemiddelde Nederlander slaapt iets langer dan zeven uur.”

Dat we later opstaan en langer slapen, ziet ook arts Kasper Janssen. “Uit wetenschappelijk onderzoek en uit data van sporthorlogefabrikant Polar blijkt dat we tijdens de coronacrisis later naar bed gaan, meer slapen en beter slapen.” De sportarts, die in herstel gespecialiseerd is, slaapt zelf ook beter. “De weg waar ik naast woon is rustiger dan normaal, waardoor ik langer diep slaap.”

Coronacrisis heeft ook negatieve effecten op slaap

Beide deskundigen zien dat de coronacrisis ook negatieve effecten op slaap heeft. Zo hebben stress, een verstoorde werk-privébalans en slecht ingerichte thuiswerkplekken negatieve consequenties voor je slaapritme. “Als arboarts sprak ik een man die vanuit bed achter zijn laptop werkt”, zegt Janssen. “Dat zijn ziekmakende voorbeelden. Werkgevers zullen actiever moeten nagaan hoe de thuiswerkplek van een medewerker is ingericht.”

De belangrijkste slaaptip is volgens Verbeek structuur en regelmaat. “Neem overdag pauzes, ga ‘s avonds niet meer werken en sta elke dag op hetzelfde tijdstip op. Ook in het weekend.” Daarnaast is overdag voldoende licht belangrijk voor een goed slaapritme. “Ga in de pauzes naar buiten”, zegt Janssen. “Ook voldoende beweging heeft een positief effect op slaap.” Verbeek: “Zet geen pot thee, maar loop voor elk kopje naar de keuken. Dan beweeg je meer.”

Thuiswerken kan vooral voor avondmensen goed uitpakken. Later opstaan past beter bij hun biologische klok. En uit jezelf wakker worden in plaats van een wekker die je plotseling uit dromenland haalt, is beter voor je nachtrust. Het lichaam ontwaakt dan op een natuurlijk moment: aan het einde van een slaapcyclus.

Bron: Nu.nl

Gebied(en):

• Slaap

Bron: Het Tsuru Team