Het inlevingsvermogen van je brein

Als hoogleraar voor het sociale brein legt Christian Keysers uit hoe spiegelneuronen je verbinden met de situaties van anderen. Hiermee ben je in staat om te voelen hoe de ander reageert op een bepaalde situatie.

Uit Het Empatische Brein van hoogleraar Christian Keysers blijkt dat het succes van relaties (in welke context dan ook) voor een groot deel afhangt van je vermogen om de gevoelens en gedachten van de ander goed in te schatten. Dit gebeurt met spiegelneuronen: hersencellen die actief worden op het moment dat je zelf iets doet, of waarneemt wat iemand anders doet.

Inlevingsvermogen
In de meeste gevallen voel je wel aan hoe de ander eraan toe is. Bij duidelijke situaties van verdriet, pijn, ontroering of vreugde gebeurt dat vrijwel vanzelf. In andere situaties ook wel, maar dan is het vaak wat onduidelijker. Dit kan te maken hebben met je eigen gevoeligheid of het feit dat de ander meer verbergt. De vraag is hoe dit kan. Tijdenlang werd er veel hersenonderzoek gedaan naar de locaties waar taal aan verbonden was. Menselijk inlevingsvermogen werd beschouwd als niet zo belangrijk, terwijl dit juist erg belangrijk is bij gedrag. Jonge kinderen zijn al in staat om andere kinderen intuïtief te begrijpen. Met de meest geavanceerde rekenmodellen voor computers is dit niet te evenaren. Het brein lijkt in staat te zijn om met een samenhang van factoren gedrag aan te voelen én te voorspellen.

‘We must understand before we judge’

Doorbraak
Begin jaren negentig kwam er een doorbraak in onderzoek die dit verschijnsel verklaarde. Er werd een groepje hersencellen in de frontale kwab ontdekt, die spiegelneuronen werden genoemd. Spiegelneuronen spiegelen het gedrag en de emoties van de mensen om je heen. Je gaat deze emoties dan in meer of mindere mate ervaren alsof ze van jezelf zijn. Dit betekent dat je sterk beïnvloedt kunt worden door het gedrag en de emoties van anderen.

Zelfbeheersing
Zelfbeheersing betekent dat je in bepaalde situaties je emoties en gedrag de baas kan zijn. Empathie wordt hier volgens Alexander Soutschek (onderzoeker bij de Universiteit van Zurich) ook aan gelinkt. Mensen met een gebrekkige zelfbeheersing zijn volgens dit onderzoek mogelijk egocentrischer. Als de zelfbeheersing verstoord is, ben je namelijk eerder geneigd om minder te delen en voor een snelle behoeftebevrediging te kiezen.

Spiegelneuronen heb je nodig om het gedrag van anderen te begrijpen. Ze maken je sociaal en menselijk: stel dat iemand met een hamer op zijn duim slaat, dan ben je geneigd om een pijnlijk gezicht te trekken en naar je eigen duim te grijpen. De meesten staan hier niet bij stil, terwijl het ongekend complex is. Om gedrag te veranderen is het belangrijk om iemands vermogen om zaken vanuit een ander perspectief te bekijken, te vergroten.