Leiderschap in het tijdperk van de digitale nomaden
Werknemers die flexibel werken, kunnen binnen vastgestelde grenzen bepalen wanneer, waar en hoe ze werken. De rol van de leidinggevende verschuift daardoor steeds meer naar de rol als coach. Welke invloed heeft dit op de organisatiecultuur?
De tijd dat werknemers van 9 tot 5 aanwezig zijn op kantoor, is grotendeels voorbij. Grenzen vervagen en werken waar, wanneer en hoe medewerkers dat willen is de nieuwe norm. Het flexibele werken vraagt van leidinggevenden een andere manier van leiderschap.
Van autoriteit naar coach
Flexibel werken vereist van de medewerker een flinke dosis zelfstandigheid en van de leidinggevende een nieuwe mindset waarin ‘vertrouwen geven en nemen’ de boventoon voert. De ‘faciliterend leider’ stimuleert de medewerker om zichzelf te ontwikkelen en verantwoordelijkheid te nemen. De leidinggevende geeft richting en stelt grenzen en ondersteunt vervolgens de werknemer in de uitvoering. De misvatting dat medewerkers die thuis of elders werken minder gedaan krijgen is onjuist. Vaak is er sprake van meer productiviteit, mits de technologie goed geregeld is én deze manier van werken aansluit bij de cultuur van de organisatie en de persoonlijkheid van leiders en medewerkers.
Naar buiten
Technologie faciliteert niet alleen het flexibele werken, maar schept zelfs verwachtingen. Privé zijn we inmiddels gewend altijd verbonden te zijn en continu dingen te delen. De jongste generatie op de werkvloer heeft nooit anders gekend. Maar ook de oudere generaties zijn inmiddels gewend ‘on the go’ informatie op te zoeken, ervaringen te delen en altijd en overal ‘aan’ en beschikbaar te kunnen zijn. De noodzaak om naar kantoor te gaan wordt steeds kleiner.
Culturen en structuren van organisaties passen zich aan deze nieuw verworven flexibiliteit en vrijheid aan. Directief of autocratisch leiderschap met aanwezigheidsplicht en sturing op input heeft in vele vakgebieden zijn langste tijd gehad. De jongere werknemers uit Generatie Z (geboren vanaf 1992) wil absoluut niet gecontroleerd worden en zullen werkgevers met deze cultuur vermijden. Herkennen ze zich in het hogere doel van de organisatie, geef je ze autonomie én laat je ze zien dat je hun individuele kwaliteiten op prijs stelt, dan gaan ze voor je door het vuur.
Ken jezelf
Medewerkers die in staat zijn eigen regie te nemen zullen succesvol zijn in een omgeving waarin flexibel gewerkt wordt. Zij delen hun eigen werk in, monitoren hun resultaten en sturen dit bij als het nodig is. Ze worden bijna ‘ondernemers’ in hun doen en laten. Dat betekent niet dat medewerkers alleen maar op zichzelf aangewezen zijn. Een structuur van contactmomenten en (Skype) meetings ondersteunt het flexibele werken. Op eigen initiatief, dat wel.
Het goede nieuws is dat eigen regie te trainen is. Dat begint bij het creëren van zelfbewustzijn, weten wie je bent. De persoonlijkheid van een medewerker bepaalt immers behoeftes en manieren van omgaan met (werk)omstandigheden. Bij een medewerker die zich hier van bewust is, wordt gedrag en succes meer voorspelbaar. En dat wekt op zijn beurt weer vertrouwen bij de leidinggevende.