Bereid u maar vast voor: iedere werknemer moet straks verplicht inklokken
Bedrijven in de Europese Unie moeten precies gaan bijhouden hoeveel uur hun werknemers draaien, bepaalde het Hof van Justitie vandaag. De terugkeer van de prikklok?
Het klinkt als iets van begin vorige eeuw, maar Nederland moet er op last van de rechter toch aan geloven: de prikklok. Vandaag eiste het Europese Hof van Justitie dat werkgevers binnen de Europese Unie de gewerkte uren van hun werknemers in de peiling moeten krijgen. Aan lidstaten de taak om daarop toe te zien. Zo zijn werknemers beter beschermd als hun baas niet gelooft dat ze overuren hebben gedraaid.
Aanleiding voor de zaak was een geschil tussen Spaanse bankmedewerkers en hun werkgever Deutsche Bank. Deutsche vroeg hen om bewijs voor de overuren die ze zeiden te hebben gemaakt. Dat konden de werknemers niet leveren. Uiteindelijk kwam de zaak voor de Europese rechter, die Deutsche Bank – en alle andere werkgevers in Europa – eraan herinnerde dat de bewijslast voor overuren toch echt bij de werkgever ligt. Met als consequentie dat die dus een systeem moet hebben om de uren te meten.
Het mag ook met een schriftje
Dat hoeft niet altijd een stukje karton te zijn dat twee keer per dag door een stempelmachine moet worden gehaald. Urenregistratie kan tegenwoordig ook met contactloze pasjes en zelfs vingerafdrukken.
Het ministerie van sociale zaken en werkgelegenheid moet nu zo snel mogelijk met specifieke richtlijnen komen voor het Nederlandse bedrijfsleven, zegt de Leidse hoogleraar arbeidsrecht Gerrard Boot. Over die richtlijnen gaan de lidstaten zelf, zolang ze een ‘objectief, betrouwbaar en toegankelijk systeem’ afdwingen, zo staat in het arrest.
“Dat zoiets bedrijven geld kost, is dan maar zo”, vat Boot de uitspraak van het Hof samen. Wel kan hij zich voorstellen dat een kleine bakkerij met maar één bakkersknecht niet een heel computersysteem hoeft aan te schaffen. “Dat mag dan waarschijnlijk ook met een schriftje, waarin de bakker elke dag opschrijft hoe laat de knecht binnenkwam.”
Tegen je zin overwerken
Volgens de Tilburgse hoogleraar arbeidsmarkt Ton Wilthagen is zo’n prikklokregeling in Nederland minder nodig dan in een land als Spanje. “Tegen je zin onbetaald overwerken komt in Nederland niet snel voor”, zegt hij. “De arbeidsverhoudingen zijn hier toch beter.” Hij zegt dat het vooral hoogopgeleiden zijn die onbetaald extra uren maken. “Bij mij op de universiteit is 60 uur per week voor sommigen bijvoorbeeld best normaal, terwijl ze daar natuurlijk geen extra geld voor krijgen.” Daar gaat werkplezier achter schuil, of carrièredruk, maar in feite is het vrijwillig, zegt hij.
Gijs van Bussel moest bij het arrest meteen denken aan de fabrieken waarin de eerste auto’s van de lopende band kwamen. “In de tijd van de Amerikaanse T-Ford kwam er een nieuw soort denken op: dat van controle uitoefenen en daarmee optimaliseren van de omzet”, zegt de hoogleraar human resourcemanagement van Nyenrode Business Universiteit.
Die bedrijfscultuur is grotendeels verdwenen, en hij verwacht daarom weerstand tegen een inkloksysteem. “Tegenwoordig word je beoordeeld op wat je meebrengt aan kennis, inspiratie en creativiteit. Minder vaak op het aantal gewerkte uren.” Autonomie is veel belangrijker geworden, mensen willen geen marionet meer zijn, stelt hij. “Al werkt ook niets zo demotiverend als een oneerlijke behandeling door je baas, zoals bij Deutsche in Spanje. Ik wacht dus af hoe dit gaat vallen.”
Bron: Trouw
Gebied(en):
- Stress
- Ambitie
Bron: Het Tsuru Team
