'Een dieet bestrijdt symptomen, maar pakt onderliggende oorzaak niet aan'

Bijna de helft van de Nederlanders doet volgens cijfers van TNS NIPO aan de lijn of is van plan ermee te beginnen. Desondanks groeit het aantal mensen met overgewicht. Dat komt volgens dieetpsycholoog Heleen Ligtelijn doordat de meeste diëten niet werken. Zeven vragen over afvallen met verstand.

Waarom werken diëten niet volgens jou?

“Ik moet het eigenlijk anders zeggen: diëten werken wel, maar niet op lange termijn. Uit verschillende onderzoeken blijkt: mensen die veel minder gaan eten om af te vallen, komen uiteindelijk weer op hun oude gewicht uit. Of ze worden zelfs dikker.”

“Dat komt doordat een dieet, zeker een crashdieet waarbij je heel weinig eet, niet bedoeld is om lang vol te houden. In het begin is het relatief makkelijk, de kilo’s vliegen eraf. Maar na verloop van tijd gaat het langzamer. Bijna iedereen gooit op den duur de handdoek in de ring, om een paar maanden later opnieuw te beginnen.”

Dieetpsycholoog Heleen Ligtelijn stelt dat mensen die willen afvallen hun eetpatroon moeten veranderen.

Het jojo-effect…

“Ja. Veel mensen die ik in mijn praktijk spreek, zien het als persoonlijk falen dat ze het wéér niet hebben volgehouden. Maar dat ligt dus niet aan hen, maar aan het dieet.”

“Een dieet geeft handvatten om af te vallen, maar biedt geen inzicht in je eetgedrag. Het is puur symptoombestrijding. Vergelijk het met een blarenpleister. Als je een blaar krijgt van slechte schoenen, biedt de blarenpleister acuut verlichting. Maar als je op die schoenen blijft lopen, neem je de oorzaak niet weg.”

“Met een dieet is het net zo. We vragen ons af: hoe kan ik afvallen? Maar je kunt beter vragen: waarom ben ik aangekomen?”

Wat bedoel je met eetgedrag?

“We eten om meer redenen dan enkel om ons lichaam te voeden. Om iets te vieren bijvoorbeeld. Of uit beleefdheid. Uit troost, verveling of beloning.”

Veel mensen die te zwaar zijn, weten wel waar het hem in zit: in de tussendoortjes. Die eten we vaak niet omdat we honger hebben. Ga maar eens na wanneer je eet en waarom. Is het om je lichaam te voeden of omdat het een belangrijk sociaal moment is? Prima. Maar op alle andere momenten dat je iets in je mond steekt, is het eigenlijk zinloos om iets te eten. Je hebt geen echte honger. Het is aangeleerde honger.”

Hoe is dat aangeleerd?

“We associëren eten al vroeg in ons leven met emoties. We leren dat eten troost kan bieden als we een snoepje krijgen wanneer we ons bezeerd hebben. We eten taart als er iets te vieren valt. Onbewust zet die associatie ons aan tot eten: we voelen iets knagen en verwarren dat met trek.”

“Eten doen we ook uit gewoonte. Als je altijd ‘s avonds op de bank een zak chips pakt of om 16.00 uur ‘s middags standaard een koekje neemt. Dat doe je niet omdat je lijf daar behoefte aan heeft. Maar uit gewoonte.”

Wat moet je doen om dat gedrag te veranderen of doorbreken?

“Wees je bewust van de momenten dat je eet en waarom je het doet. Schrap alle maaltijden die niet zinvol zijn. Eet gewoon drie keer per dag een vullende maaltijd met veel vezels.”

“Stel geen irreële doelen. Ga niet zes keer per week naar de sportschool. Dat hou je niet vol. En realiseer je dat afvallen een lang proces is. Veel mensen die ik begeleid, zeggen bij de intake: ‘Help me eerst van de eerste paar kilo af, dan verander ik daarna mijn eetpatroon voorgoed.’ Zo werkt het niet.”

“Als je iemand van 70 kilo wil worden, moet je je vanaf vandaag gedragen als iemand van 70 kilo. En dat de rest van je leven volhouden. Zodra je ermee stopt, kom je weer aan.”

Bron: NU.nl

Gebied(en):

• Persoonlijkheid
• Voeding

Bron: Het Tsuru Team