‘Maak je iets heftigs mee, dan ontdek je wat belangrijk is; meestal is dat niet je werk’

Frank van Marwijk: ,,Je leert het als je ouder wordt en heftige dingen meemaakt. Dan ontdek je wat er voor jou belangrijk is in het leven. Meestal is dat niet je werk. Oudere mensen die terugkijken op hun leven zeggen zelden dat ze meer tijd aan hun werk hadden willen besteden. Ik beschrijf in het boek wat er met me gebeurde toen mijn zus op tweeënveertigjarige leeftijd overleed. Plots had ik geen geduld meer met het geklaag van de oude mensen op de geriatrische afdeling waar ik als sociotherapeut werkte. Ik sloeg door in het idee dat ik de wereld moest veranderen. Ik ben door mijn omgeving weer met beide benen op de grond gezet. Nadat ik zelf 42 werd en dus ouder was dan mijn zus ooit werd, ging ik dingen veel meer in verhouding zien. Elke dag die ik nu leef, krijg ik meer dan haar gegeven was.”

,,Tegelijkertijd wel en niet. Ze kunnen opgaan in het bouwen van een sneeuwpop, maar als het gaat dooien gaan ze de volgende dag met iets anders verder. Ze zijn snel afgeleid omdat zich altijd iets nieuws aandient. Dat kunnen we als volwassenen ook vaker doen. Houdt iets op, leer er dan van, lik je wonden en ga verder. Tegelijkertijd kunnen kinderen wakker liggen van een enge film, dat kunnen volwassenen relativeren. Maar wij liggen weer wakker van ons werk.”

,,Je kunt niet voor anderen bepalen wat belangrijk voor ze is. Als Ajax in de laatste minuut verliest, moet je niet aan komen zetten met wereldproblemen. Daar heeft een fan dan even geen behoefte aan. Als dingen naast elkaar gezet worden, krijg je rare verhoudingen. Wanneer Yvon Jaspers bij Pauw vertelt over haar problemen omdat ze van belangenverstrengeling beschuldigd was, lijkt haar problematiek heel relatief als verderop in het programma de familie van de vermoorde Anne Faber aan het woord komt. Dat is anders als ze alleen in het programma zit. Je kunt een oorlogssituatie in het buitenland gebruiken om op 5 mei te zeggen hoe goed we het hebben in Nederland, het is nutteloos om de oorlog in Syrië aan te voeren als relativering wanneer je computer vastloopt.”

,,Dat je goed kunt relativeren, betekent niet dat je het altijd uit hoeft te spreken. Ik heb relativering vaak gebruikt als binnenpretje als een discussie bij een vergadering uit de hand liep. Relativeren heeft te maken met je verplaatsen in een ander. Als er een 6 op de grond getekend staat en je staat er met twee mensen omheen, ziet de één een 6 en de ander een 9. Dan kun je wel willen dat de ander een 6 ziet, maar als je naast hem gaat staan, weet je dat ie een 9 ziet. Dat betekent dat je even jouw 6 verlaat. Dat is een voorbeeld hoe standpunten werken en dat het niet helpt om star aan de jouwe vast te houden. Door te relativeren ga je beter communiceren.”

,,Je moet kunnen in- en uitzoomen. Dus zowel de bomen áls het bos zien. Wat ook helpt is dingen wegdenken: stort jouw bedrijf in als je er niet meer bent, zouden we de Nachtwacht missen als die er nooit was geweest, zou iemand mijn boek missen als ik het niet had geschreven? Begin vooral ook bij jezelf, probeer niet te verwachten dat anderen of de hele wereld zich aan jou aanpast. De gebeurtenissen blijven hetzelfde, relativering is alleen dat jij anders reageert op die gebeurtenis.”