‘Ontfocussen’ en ‘not giving a fuck': helpen tips uit zelfhulpboeken?

Volgens uitgever Sander Ruys van Maven Publishing is de behoefte aan dit soort boeken groot. Gezien de intensieve manier waarop we in deze tijden communiceren, per mail, app of via slack, hebben we volgens Ruys behoefte aan houvast. En dat houdt nooit op: onze telefoon haalt continu berichtjes en mails binnen.

Ruys is gespecialiseerd in populairwetenschappelijke boeken. Met Mindgym, sportschool voor je geest van mindfulnesstrainer Wouter de Jong heeft zijn uitgeverij een bestseller van jewelste uitgegeven. Ook De Pomodoro-techniek (een methode om efficiënt te werken met een kookwekker) en Concentratie – Gefocust blijven in tijden van afleiding worden goed verkocht. ,,Het is moeilijk om je werk los te laten”, zegt Ruys. ,,Je moet elke dag zo veel informatie verwerken via verschillende kanalen. We zijn op zoek naar een manier om daar beter mee om te gaan.”

Wel is er één kanttekening: zelfhulpboeken zijn handig als aanvulling, om iets bij te leren. Maar je moet het niet zien als iets dat één op één toepasbaar is op jouw situatie. Uit verschillende boeken kun je dingen halen die voor jou werken, maar er is geen methode die heilig is. Nog een aanvullende tip van Ruys: ,,Het is goed om je kritisch te verhouden tot dit genre. Er worden ook veel dingen beloofd die zijn gebaseerd op de ervaring van één persoon maar geen wetenschappelijke onderbouwing hebben.” 

Uitgeverij Kosmos gaf afgelopen maand het boek Rust in uitvoering opnieuw uit, het boek legt de nadruk op het belang van rust en drukt me meteen met mijn neus op de feiten: ‘problematisch is dat we rust zien als de afwezigheid van werk en niet als iets op zichzelf staands’. En dat moeten we dus wel doen, aldus auteur Alex Soojung-Kim Pang, want rust is ‘een vaardigheid’ die creativiteit stimuleert. Klinkt goed, maar hoe? De auteur wijt een hoofdstuk aan wandelen. Gebruikt als middel door zowel wetenschappers, componisten, maar ook de ceo van LinkedIn houdt zogenaamde ‘wandelvergaderingen’. Ik neem meteen de proef op de som en besluit naar buiten te gaan. Als ik anderhalf uur later terug ben, vraag ik me af wat het heeft opgeleverd. Rust? Zeker. Mijn hoofd voelt fris. Maar dat ik overloop van de creatieve ideeën? Hm, nog niet direct. Morgen maar weer proberen. 

Takenlijsten, optimaal agendabeheer, tijdsplanningen en kookwekkers: er zijn talloze methoden om effectief te werken. Opvallend vind ik dus de tips van coach en therapeut Srini Pillay in Minder focus, meer effect: om meer gedaan te krijgen, moet ik juist even die concentratie loslaten. ‘Ontfocussen’ noemt hij dat, bijvoorbeeld door bewust te dagdromen. Geoorloofd uit een raam staren zonder me schuldig te hoeven voelen? Dat lijkt me heerlijk. Even niets moeten. Je kunt volgens Pillay ook een activiteit doen die weinig vergt – hij noemt breien, nagels vijlen of tuinieren – om bewust je gedachten even de vrije loop te laten. Een tip van Pillay die ik toepas: die ‘ontfocus-tijd’ blokken in mijn agenda. Zodat ik het niet vergeet en zeker weet dat ik die tijd neem.

Mogelijk in het kader van goede voornemens, bezet ook Grip in het nog verse kalenderjaar een vast plekje in de top 10 van best verkochte boeken. Rick Pastoor, werkzaam bij digitale krantenkiosk Blendle, heeft een eigen methode ontwikkeld waarmee hij zijn werk voor zichzelf overzichtelijk houdt. Al op een van de eerste bladzijdes krijg ik een waarschuwing: ‘Eén opmerking zul je in dit boek niet tegenkomen, en dat is: ‘zou je het niet eens wat rustiger aan doen?’. Pastoor schrijft dat hij de lezer juist wil aanmoedigen meer uit zijn leven te halen.

Daarnaast moedigt Pastoor ons aan om regelmaat en orde in onze werkzaamheden aan te brengen en de tijd van alle klusjes goed bij te houden, zodat we beter leren plannen. Eén tip waarmee ik zeker wat kan: bewaar nooit meer iets in je hoofd, want die informatie komt alleen maar terug op een moment dat je er niets mee kunt. En dat geeft stress. Alles wat me te binnen schiet, van foto’s uitzoeken tot die ene opdrachtgever mailen, krabbel ik op advies van Pastoor nu direct op in een ouderwets notitieblok.

Soms gaat Pastoor wel wat ver. Zo wil hij dat je echt alles opschrijft wat je moet en wil doen, inclusief zaken waarvan je denkt: is dit nodig? Zelf heb ik liever een ‘opgeschoonde’ takenlijst zonder klusjes als de vaatwasser uitruimen of een brief posten. Dat doe ik wel als ik ‘rusttijd’ voor mezelf heb ingeruimd.

Kan ik meteen een beetje dagdromen.