Professor: 'Geluk kan beschermen tegen ziekte en stress'

Vrijdag is het de Internationale Dag van het Geluk. Dan wordt het gelukkigste land ter wereld bekendgemaakt. Maakt geluk ook gezonder? Vijf vragen aan ‘geluksprofessor’ Ruut Veenhoven die al dertig jaar onderzoek doet naar geluk en gezondheid.

En? Heeft geluk effect op onze gezondheid?

“Ja. Op verschillende manieren: mensen die gelukkig zijn, zorgen vaak beter voor zichzelf. Ze roken en drinken bijvoorbeeld minder en volgen medisch advies beter, zoals medicijntrouw. Ook hebben ze meer waardevolle sociale relaties. Maar gelukkige mensen hebben vooral minder last van stress. Stressreductie lijkt het belangrijkste mechanisme te zijn voor het positieve effect van geluk op de gezondheid.”

Hoe werkt dat dan?

“Bij stress maakt het lichaam zich klaar om te vechten of te vluchten. Daarbij wordt meteen bezuinigd op andere functies. Niet alleen wordt je boterham wat minder goed verteerd, het lichaam bezuinigt ook op de immuunreactie. Het gevolg is dat ongelukkige mensen vatbaarder zijn voor infecties. Dit is experimenteel aangetoond met verkoudheid.”

“Geluk is een signaal van de natuur dat het goed met je gaat. Als je je lekker voelt, is er dus weinig reden tot vluchten of vechten.”

Leven gelukkige mensen ook langer dan ongelukkige?

“Ja. Doordat geluk beschermt tegen ziekte en stress. Stress doet de bloeddruk bijvoorbeeld stijgen, waardoor het risico op hartkwalen toeneemt. Qua omvang is het effect vergelijkbaar met al dan niet roken; mensen die gelukkig zijn, leven enkele jaren langer dan mensen die dat niet zijn. Net als bij roken is het aantal afhankelijk van zaken als leeftijd en aanleg.

Gezond maakt gelukkig? Klopt dat?

“Ja, maar het effect van gezondheid op geluk is zwakker dan het effect van geluk op gezondheid. Ernstig zieke mensen blijken bijvoorbeeld minder ongelukkig te zijn dan je misschien zou verwachten.”

Er zijn talloze zelfhulpboeken voor een gelukkig leven. Helpen die?

“Zelfhulpboeken zijn te vergelijken met reisgidsen. Ze attenderen op mogelijke oorzaken van ongeluk en mogelijke manieren om daarmee om te gaan. Nadeel is dat ze voor iedereen bedoeld zijn, terwijl de mogelijkheden voor groter geluk sterk afhankelijk zijn van persoon en situatie. Dat is anders dan bij gezondheid, waar beweging en fruit eten voor vrijwel iedereen is aan te raden.”

Hoe worden we dán gelukkig?

“Bij geluk is het de kunst uit te vinden welke levensstijl bij je past. Deels is dat een kwestie van uitproberen met vallen en opstaan. Denk maar aan partnerkeuze. Maar er zijn ook zelfhulpmethoden om je te helpen bij die zoektocht. Samen met een zorgverzekeraar ontwikkelde ik bijvoorbeeld de Gelukswijzer, bedoeld om meer geïnformeerde levenskeuzen mogelijk te maken. Bijvoorbeeld of je niet beter een baan dichter bij huis kunt zoeken of meer tijd voor je privéleven vrij zou moeten maken. Het blijkt te werken.”

Prof. dr. Veenhoven is emeritus hoogleraar sociale condities voor menselijk geluk aan de Erasmus Universiteit Rotterdam en bijzonder hoogleraar aan de North-West University in Zuid-Afrika.

Gebied(en):

• Persoonlijkheid
• Stress

Bron: Het Tsuru Team