Ranzige kantoorkeuken vol vieze kopjes? 'Probeer het te accepteren'

Stapels vieze borden, aangekoekte etensrestjes, gebruikte koffiekopjes met lippenstift van lakse en anonieme collega’s. Erger je je aan die vieze kantoorkeuken? Probeer het maar te accepteren, want mensen verander je niet, zegt werkcoach Ester Braat.

Vieze, gedeelde ruimtes zijn een bron van ergernis op het werk. En ergernis vergt veel van werknemers, zegt Ester Braat, die in haar trainingsbureau Office Rescue teams helpt met werkstress en werkplezier.

“In mijn werk kom ik irritatie rondom collega’s veel tegen. Mensen kunnen er niet tegen dat iemand smakt, stinkt, over je schouders naar je scherm kijkt, te dichtbij komt, de wc niet doortrekt of inderdaad de keuken niet schoonmaakt.”

Ergernis slurpt energie, zegt de coach. “Je kan drie dringen doen. Weggaan, het proberen te veranderen, of accepteren dat dat de situatie is, en er verder geen energie aan besteden. Maar dat laatste is makkelijker gezegd dat gedaan.”

Gevoel van veiligheid

Een keuken is een gemeenschappelijke ruimte, en als collega’s die ruimte moedwillig steeds bevuilen, raakt dat aan een basaal gevoel van veiligheid, zegt Braat. Als het bovendien maar blijft gebeuren, kun je je erg alleen voelen in een team. “Waarom staat niemand achter mij, denkt de nette collega. Ik heb dit nodig om mij veilig te voelen op m’n werk, en niemand luistert.”

Het kan natuurlijk dat een collega gewoon elke dag vergeet zijn vaat zelf op te ruimen. Dan kan het kwartje vallen na een reeks dwingende briefjes op het keukenkastje. Maar als het gedrag van collega’s opzettelijk is, dan hebben afspraken of hints over gedrag geen enkele zin, zegt arbeidspsycholoog Jarno Holtman van psychologenpraktijk Probaat.

“Mensen willen dat ze gezien worden en gehoord worden. Bij kinderen zouden we het ‘vragen om negatieve aandacht’ noemen. Als het gedrag bewust gebeurt, leeft er onvrede en dat haal je niet weg met afspraken op gedragsniveau. Het beste in deze situatie is de betrokkenen in kaart brengen en het gesprek aangaan op een ander niveau. Niet op gedragsniveau maar op zingevingsniveau.”

Dus niet vragen of iemand z’n kopje zelf omspoelt, zegt de psycholoog: maar vraag wat zij nodig hebben, waar ze ontevreden over zijn, wat maakt dat ze dit gedrag vertonen?

“Met zulke vragen kun je op zoek naar de vraag achter de vraag. Wanneer iemand zich niet gezien en gehoord voelt, gaat die persoon net zo lang door totdat hij dat wel ervaart. Eigenlijk is dit gedrag dat zegt: ‘zie mij alsjeblieft’. Het positieve eraan is dat ze in contact willen komen, alleen doen ze dit niet op de meest aangename manier.”

‘De keukenelf gaat op vakantie’

Als het gewone laksheid is, is de oplossing simpeler, zegt de arbeidspsycholoog. “De leidinggevende kan iedereen onderdeel maken van het probleem door verantwoordelijkheden te spreiden: een ouderwets opruim- en schoonmaakrooster maken. Vervolgens kan het gesprek gevoerd worden met degenen die verzaken. Dit maakt het heel klein en te traceren.”

De keukenergernis van collega’s kan je zomaar ontgaan, zegt Anna (36) die bij de Universiteit van Amsterdam werkt. “Ons keukentje heeft een afwasmachine en er staan altijd wel vieze kopjes en lege bakjes op het aanrecht. Ik heb er nooit bij stilgestaan wie dat ding uitruimt en wanneer. Ik zet gewoon mijn kopje erin aan het einde van de dag, al ruim drie jaar. En toen, een paar maanden terug hing er ineens een briefje in de keuken. “De keukenelf gaat op vakantie, ruim je eigen zooi op!!!”. Een collega had jarenlang die keuken schoongehouden, terwijl we dat als team zelf hadden moeten doen. Oeps.”

Wie zich vreselijk ergert aan die keuken en er steeds mee bezig is, mist waarschijnlijk een groter doel op zijn werk, zegt Braat. “Als jij met een superleuke klus bezig bent ga je je niet druk maken om zo’n keuken. Dan ga je brainstormen, aan de slag, je richt je op je taken. Door er steeds mee bezig te zijn hou je je ergernis levend.”

Een persoon veranderen is moeilijk, zo niet onmogelijk, zegt Ester Braat.
Dit kun je zelf doen:

• Hou je ver van cynische, intelligente, passief-agressieve of grappige briefjes. Wees open en helder over je irritatie.
• Bespreek het met je team, en laat weten dat het je belemmert in je werkplezier. Als je team jou waardeert, staan ze achter je.
• Vraag je leidinggevende om een maatregel te treffen.
• Realiseer je dat je werk draait om meer dan alleen het in de gaten houden van het gedrag van collega’s. Richt je op je werkzaamheden.
• Heb je alles gedaan wat je kon? Maak een notitie in je agenda voor over zes weken.
• Is de situatie niet veranderd? Accepteer dan dat het nu eenmaal zo is, en verspil je energie er niet meer aan.
• Accepteren is niet alsnog klagen of je gelijk proberen te halen. Het feit dat je roddelt of slecht spreekt over je collega laat alleen maar zien hoeveel energie je nog verliest.
• Als niets werkt, neem dan afstand. Als de situatie onveilig of kwetsend voor je blijft, schakel dan de hulp in van je leidinggevende, teamleden of een vertrouwenspersoon.

Bron: Nu.nl

Gebied(en):

• Ambitie
• Stress

Bron: Het Tsuru Team