Thuiswerken maakt eenzaam: 'Weer een dag leven via mijn beeldscherm'

Voor veel Nederlanders is nu iedere werkdag een thuiswerkdag: je spreekt je collega’s enkel via een beeldscherm en een wandelingetje naar de buurtsuper is het hoogtepunt van je dag. Premier Mark Rutte drong er vorige week bij werkgevers op aan personeel alleen naar kantoor te laten komen als het niet anders kan. Maar hoelang houden we thuiswerken nog vol?

Juridisch medewerker Tilly Dijkmans (24) heeft het er helemaal mee gehad. Dat ze alleen woont, weinig contact met collega’s heeft en dat ze haar manager sinds de eerste lockdown niet meer heeft gesproken, helpt niet mee.

“Op een gegeven moment werd ik er al naar van als ik ‘s ochtends mijn laptop openklapte: weer een dag leven via mijn beeldscherm. Toen ik ook steeds slechter begon te slapen, besefte ik dat mijn eenzaamheid een probleem aan het worden was.”

Inmiddels loopt ze bij een psycholoog. “Dankzij haar heb ik nu de tools om mijn dagen beter in te delen. En weet ik dat ik niet de enige ben.”

Groepen die meer last hebben van eenzaamheid

Dat weet ook Gijs Coppens. Hij is gz-psycholoog en onderzoekt voor platform OpenUp.care de impact van het coronavirus op de mentale gesteldheid van werkende Nederlanders. In oktober werd onder 1.048 mensen een representatieve steekproef gedaan. “33 procent van hen is angstiger ten gevolge van de maatregelen. En maar liefst 60 procent mist de sociale activiteiten en contacten.”

Coppens signaleert drie groepen thuiswerkers die het meest met eenzaamheid worstelen. Allereerst millennials, mensen die tussen 1981 en 1996 geboren zijn. “Zij zijn opgevoed met het idee dat de wereld maakbaar is. Als er iets tegenzit, zijn ze eerder vatbaar voor teleurstelling”, legt de psycholoog uit.

“En ze hebben het materieel gezien vaak minder goed voor elkaar. Bovendien zijn ze opgevoed met een uitgebreid sociaal netwerk waar ze momenteel moeilijker mee kunnen afspreken.”

Daarnaast vormen alleenstaande mannen van boven de vijftig een groep die het sociale aspect van de werkvloer mist en dat komt volgens Coppens specifiek door hoe zij zijn opgevoed. “Vrouwen zijn hierdoor beter in het organiseren van sociale contacten. Een praatje maken bij de winkel is natuurlijk gedrag voor hen. Een man van die generatie is eerder opgevoed met competitie in plaats van verbinding.”

De derde risicogroep is die van mensen in gezinnen waarin de spanning oploopt. Dit laat zien dat eenzaamheid subjectief is, want ze zijn feitelijk niet alleen. “Zij gedijen bij externe structuur: als de kinderen naar een sportclub gaan en de ouders naar het werk. Moet je thuiswerken in een gespannen sfeer, dan kun jij je behoorlijk eenzaam voelen.”

Zoomend dezelfde stamppot eten

In plaats van dat praatje bij de koffiemachine chatten, appen of zoomen we. Kan digitale aanwezigheid fysiek contact vervangen? Coppens: “Nooit helemaal. Juist niet-functioneel contact is cruciaal voor de mentale gezondheid: een spontane glimlach of een grap in de wandelgangen.”

Tanja van der Lippe, hoogleraar sociologie aan de Universiteit Utrecht en verbonden aan de Future of Work Hub, zegt dat sociale cohesie onder collega’s nog steeds belangrijk is ondanks dat we zoveel thuiswerken. “Bij ons op het werk proberen we daarom een eetclub: je eet dezelfde stamppot of dezelfde lasagne, kookt en eet via de iPad samen”, vertelt Van der Lippe.

“Wees inventief om toch dingen met collega’s te doen die niet direct over werk gaan”, adviseert ze. “Maar het is de verantwoordelijkheid van de werkgever om het personeel hierbij te helpen.”

Dat vindt Coppens ook. Hij vindt dat zij hun personeel moeten vragen hoe het persoonlijk gaat. “En ze horen met hun werknemers regelmatig te communiceren over mentale gezondheid. Hoe deel jij je thuiswerkdag in? Hoe ga je om met spanningen thuis? Je hoeft als baas geen therapeut te worden, maar voor het welzijn van je medewerkers is het essentieel om hier echt beleid op te maken.”

Tilly Dijkmans wacht niet meer op een belletje van haar baas. “Ik las over een ondernemer die iedere week wandelt met zijn personeel. Het inspireerde mij om mijn collega’s uit te nodigen voor een wekelijkse wandeling. Ze zeiden allemaal meteen ja. Volgende week staat de eerste gepland. Je moet zelf de slingers ophangen, nietwaar? Zeker in deze tijden.”

Bron: Nu.nl

Gebied(en):

• Persoonlijkheid
• Stress

Bron: Het Tsuru Team