Uitgeputte Japanse werknemers mogen dutje doen op werk

Hiervoor richten zij bijvoorbeeld aparte kamers in waar personeel zich terug kan trekken voor een dutje. Zo hebben werknemers bij IT-bedrijf Nextbeat de beschikking over twee speciale kamers – een voor mannen en een voor vrouwen – om wat slaap in te halen op zachte banken. Om rust te garanderen is gebruik van laptop, telefoon of tablet in de kamers verboden en staan er apparaten die achtergrondgeluid maskeren.

,,Een dutje doen kan net zoveel betekenen voor iemands productiviteit als een gebalanceerd dieet en voldoende lichaamsbeweging’’, verklaart Emiko Sumikawa, bestuurslid van Nextbeat, tegen persagentschap Kyodo over het nut van de kamers.  

Het toestaan van dutjes op het werk doet het misschien lijken of Japanse werknemers lui zijn. Niets is echter minder waar. Door een cultuur waarin veel overwerken de norm is zijn Japanners de minst uitgeruste mensen ter wereld. Japanse mannen en vrouwen slapen gemiddeld maar 6 uur en 35 minuten per nacht, blijkt uit onderzoek van fitnesstrackerfabrikant Polar onder mensen uit 28 landen. Dat is 45 minuten minder dan het internationale gemiddelde. In een poll door gezondheidsproductenbedrijf Fuji Ryoki zei 92,6 procent van de Japanners boven de 20 jaar niet genoeg slaap te krijgen. 

In slaap vallen in het openbaar vervoer of op het werk is dan ook niet ongewoon in het land en wordt niet per se als iets negatiefs gezien. Dat je achter je bureau in slaap dommelt laat alleen maar je toewijding aan je werk zien, is de gedachte. 

Maar er zit een keerzijde aan de Japanse werkethiek. Extreem overwerken is een bekende doodsoorzaak geworden in het land en staat bekend onder de term karoshi: werknemers gaan zo gebukt onder de werkdruk dat zij geen andere uitweg zien dan hun eigen leven te nemen, of het harde werken tast hun gezondheid zo aan dat zij bezwijken. Een van de bekendste voorbeelden van karoshi is de dood van journaliste Miwa Sado in 2013. In een maand tijd klokte zij 159 uren overwerk en had ze slechts twee dagen vrij. De 31-jarige Sado overleed aan de gevolgen van hartfalen. 

In de strijd tegen extreem overwerken stelde de Japanse overheid het maximum aantal overuren al bij naar maximaal 100 uur per maand en 720 uur per jaar. Bedrijven bedachten innovatieve methoden om werknemers op tijd naar huis te krijgen, zoals een drone die overwerkend personeel net zo lang hindert tot ze het opgeven en naar huis gaan. 

Om slaaptekort bij personeel te voorkomen gooit weddingplannerbedrijf Crazy Inc. het over een andere boeg . Werknemers die minimaal vijf dagen in de week zes uur slaap halen worden daarvoor beloond. Met een app wordt hun slaappatroon bijgehouden en kunnen werknemers punten verdienen, die ingewisseld kunnen worden in de bedrijfskantine. Het maximum tegoed dat werknemers kunnen opbouwen staat gelijk aan ongeveer 495 euro per jaar.

Werknemers die een gelukkig leven leiden, verrichten betere prestaties op het werk, zegt CEO en oprichter van het bedrijf Kazuhiko Moriyama tegen economische nieuwswebsite Bloomberg over de maatregel. ,,Je moet de rechten van werknemers beschermen, anders wordt het land zelf er zwakker van.’’