Veel burn-outs onder jonge zorgmedewerkers: ‘Soms is het nodig om even egoïstisch te zijn’

 ,,Vorig jaar juni kwam ik thuis te zitten. Ik had pijnklachten – dat kwam ergens anders door – maar toen bleek ook dat ik een burn-out had”, vertelt Kim, een 26-jarige verpleegkundige in opleiding die niet met haar echte naam in de krant wil. ,,Ik had last van duizeligheid, ik kon niet tegen prikkels, het werd al snel te veel. Ik had een hoog verantwoordelijkheidsgevoel en schaamde me om te zeggen dat ik het niet trok”, vertelt ze. ,,Ik wilde heel graag alles goed doen.” 

Ze heeft nog een verklaring voor het hoge aantal burn-outs in deze sector:  ,,Iedereen in de zorg denkt eerst aan een ander. Mensen zijn heel zorgzaam, willen heel graag klaarstaan voor patiënten en collega’s, en het voelt dan heel onnatuurlijk om eerst aan jezelf te denken. Maar soms is het even nodig om egoïstisch te zijn.” Dat is de les die ze de afgelopen tijd heeft geleerd: ,,Niet meer continu doorgaan. Soms mag je ook gewoon even zeggen dat het te veel is. Want als je niet voor jezelf kunt zorgen, kun je het ook niet voor iemand anders.” 

Het langdurige ziekteverzuim in de zorg is sinds 2013 met 16 procent gestegen. Een stijging die grotendeels te wijten is aan de hoge werkdruk. ,,We willen een project starten om jonge werknemers weerbaarder te maken”, vertelt Justine Feitsma, namens CNV Jongeren. ,,Het gaat vaak om een gedragsverandering en door gesprekken met gedragswetenschappers weten we dat het heel moeilijk is om gedrag te veranderen. Toch zijn er veel kleine trucjes die het makkelijker maken. Bijvoorbeeld ook aan je partner of collega te vertellen dat je meer wil gaan sporten, dan ben je eerder geneigd het ook te doen.” Met een ingekorte en online cursus die mensen onder werktijd of in hun eigen kunnen doen, hoopt CNV Jongeren dat jonge werknemers beter leren om ‘nee’ te zeggen. 

CNV Jongeren bezocht voor het onderzoek vijf zorginstellingen en daar ondervroegen ze achthonderd mensen tijdens een enquête. Vierhonderd daarvan waren onder de 35 jaar. ,,We vonden vooral die een op de acht jonge medewerkers met burn-outklachten heel erg hoog. Daar schrokken we van. Dat zijn mensen die echt een persoonlijke ervaring hebben met een burn-out. Er waren ook antwoordmogelijkheden die minder zwaar waren, maar daar kozen ze niet voor.” Veelgenoemde oorzaken van de klachten zijn de prestatiedruk (26 procent),  een negatieve werksfeer (23 procent), personeelstekort (14 procent) en tijdsdruk (12 procent).  ,,Er is veel druk. De gaten in de roosters moeten altijd worden opgevuld, wat weer zorgt voor een negatieve werksfeer”, aldus Feitsma. 

,,De uitstroom, vooral onder 25- tot 35-jarigen, is in de zorg alarmerend hoog”, aldus Anneke Westerlaken, voorzitter van CNV Zorg & Welzijn. ,,De verzuimcijfers zijn in het afgelopen jaar verder gestegen tot ver boven het landelijk gemiddelde. Juist jonge medewerkers moeten veel meer begeleiding krijgen om ze te behouden voor de zorg.”

In onderstaande fragment uit de Ochtend Show to go legt psycholoog Thijs Launspach uit hoe je het beste om kunt gaan met werkstress. 

Lees de beste artikelen op het gebied van werk en carrière via onze wekelijkse nieuwsbrief!