Waarom een 'verhaaltje voor het slapengaan' populair is onder volwassenen

Het aantal applicaties dat wonderen zou moeten verrichten voor slaap, neemt alsmaar toe. De nieuwste trend: apps voor slaapverhalen en slaappodcasts. Doen ze ook wat ze beloven?

Een uitgebalanceerde slaaproutine is net zo belangrijk voor de gezondheid als een uitgebalanceerd dieet. Maar het is niet zo goed gesteld met onze nachtrust. Zo heeft ongeveer 10 procent van de mensen slapeloosheid, ook wel insomnie genoemd, meldt het Herseninstituut.

Een goede nachtrust maak je niet alleen mogelijk met donkere gordijnen, voldoende melatonine en een fijn bed. Eus van Someren, hoofd van de afdeling Slaap en Cognitie van het Nederlands Herseninstituut: “Om ons voor te bereiden op de slaap, hebben we een overgangstijd nodig waardoor we onze gedachten niet prikkelen met televisie, e-mail of sociale media”, legt hij uit.

Dit doen we alleen zelden en als we het wel doen, lukt het ons niet altijd, weten de slaapdeskundigen. Daar komen slaapverhalen, oftewel audioboeken en podcasts, om de hoek kijken: “Deze zijn ontworpen om de overgang van inspanning naar ontspanning te ondersteunen”, legt neurowetenschapper Els van der Helm uit.

Zo helpt een slaapverhaal jou aan een betere nachtrust

Het idee grijpt terug naar toen we kinderen waren en een volwassene ons voorlas zodat we in slaap zouden vallen. Van der Helm vindt het dan ook niet vreemd dat apps en podcasts met slaapverwekkende verhalen, ook wel ‘slow literature’ genoemd, in opkomst zijn.

Van der Helm: “Slaapverhalen zitten vol met beschrijvend proza, zachte stemmen, muziek, geluidseffecten en een reis die interessant genoeg is om de verbeelding te vangen en ervoor te zorgen dat iemand het wil horen, maar toch rustgevend genoeg om diegene te laten knikkebollen.”

“Net als bij kinderen, kan lezen of luisteren naar een verhaal ook voor volwassenen geruststellend en ontspannend zijn.” Van Someren beaamt dat deze slaapapps voor sommige mensen mogelijk kunnen werken, hoewel hier nog geen onderzoek naar is verricht.

Hij legt uit: “We weten dat een vast ritueel voor het naar bed gaan, kan helpen om rustig in slaap te vallen. Bovendien zou het luisteren naar iets of iemand anders, mogelijk het luisteren naar je eigen gepieker kunnen doorbreken. Niet kunnen stoppen met piekeren is iets waar veel slapelozen mee bekend zijn.”

Van der Helm vult aan: “Het enige wat zo’n audiofragment van je vraagt, is dat je luistert. Je hoeft niet actief iets te doen. Hierdoor kun je ontspannen en dat is belangrijk voor je nachtrust. We weten dat zolang er stresshormonen in je lijf zijn, het lastig is om in slaap te vallen en je een minder goede kwaliteit van slaap hebt.”

Werkt het lezen van een boek net zo goed?

Van der Helm weet dat het lezen van een boek hetzelfde effect heeft als het beluisteren van een slaapverhaal. “Het is wel zo: als je al gestrest bent, is het laatste wat je nodig hebt complexe verhaallijnen, drama, plotwendingen en een spannend verhaal.”

“Een audioverhaal dat als doel heeft om je in slaap te laten wiegen, bevat deze elementen niet. Het hoeft echter niet saai te zijn, het moet vooral niet te opwindend zijn. Slaapverhalen zijn allemaal zo geschreven dat de luisteraar nooit het einde haalt. Dat maakt het ook anders dan wanneer je een gewoon boek schrijft: de auteur van zo’n boek wil natuurlijk wél dat het boek wordt uitgelezen.”

‘Ideaal is fysiek boek met slaapverhalen voor volwassenen’

“Het nadeel van zo’n podcast is dat je je telefoon nodig hebt. Eigenlijk wil je niet dat mensen hun telefoon in de slaapkamer hebben. Dat is een bron van blauw licht en het is lastig om niet op je telefoon te kijken als die naast je ligt”, vertelt Van der Helm.

“Soms kun je een fragment downloaden of offline gebruiken, waardoor je de telefoon in vliegtuigmodus kunt zetten. Ideaal is een fysiek boek met speciale slaapverhalen voor volwassenen.”

Van Someren vindt wel dat enige nuance op zijn plaats is. “Misschien werken audioverhalen voor sommige mensen, maar dan kun je het zien als instrument, net als een radioprogramma luisteren of een bad nemen. Voor mensen die last hebben van slapeloosheid moeten we waarschijnlijk naar andere oplossingen zoeken.”

Bron: NU.nl

Gebied(en):

• Slaap
• Persoonlijkheid

Bron: Het Tsuru Team