Wat je van sporters kunt leren over omgaan met druk

In zijn oratie ‘Mentale aspecten van sport en presteren’ stelt hoogleraar Nico van Yperen dat je veel kunt leren van de manier waarop sporters omgaan met druk. Of het nu gaat om geluk, frustratie, succes, tegenslag, tegengestelde belangen of faalangst.

Als je gaat solliciteren, een pitch geeft, ergens moet optreden, een evenement organiseert of gewoon een mooie Powerpoint-presentatie wilt afleveren, dan wil je scoren. Daarmee oefen je druk uit op jezelf. De misvatting is dan vaak dat je denkt dat dit geen probleem is, dat je juist onder druk beter presteert. Niets is minder waar, zegt Van Yperen. Als je voorafgaand of tijdens je prestatie last krijgt van angstgedachten en bang bent om fouten te maken, dan belemmert je dat juist in je prestatie.

Om te presteren moet je focussen en je niet laten afleiden door gedachten en gevoelens die daar niet aan bijdragen. Dat doe je door je allereerst af te vragen wat precies je doel is. Gaat het om een competitiedoel (strijd om de eerste plek), prestatiedoel (beste prestatie die je kunt neerzetten) of een procesdoel (opeenvolging van handelingen die je moet verrichten)? Competitiedoelen heb je niet in de hand. Daar kun je je beter dus niet mee bezig houden.

Veel beter is het om jezelf een prestatiedoel te stellen: wat kun je bereiken met wat jij in huis hebt, en wat moet je nog doen om dat doel te bereiken? Ook over procesdoelen heb je controle. Je kunt de kennis vergaren die je nodig hebt om goed te presteren, je kunt je de techniek eigen maken die nodig is om te presteren, en je kunt de tactiek bedenken die je het best kunt toepassen.

Mentale voorbereiding

Na het formuleren van je doel ga je na in hoeverre dat doel is gekoppeld aan wat voor jou echt belangrijk is, en dan hebben we het over je kernwaarden, zoals bijvoorbeeld onverzettelijkheid en wilskracht. Houd die kernwaarden voor ogen als je je prestatie levert. Trilt je stem? Denk dan niet: het gaat mis, maar herinner jezelf eraan dat het vooral belangrijk is om door te gaan en niet op te geven. Neem even pauze, haal adem en herpak jezelf.

Accepteer ook dat dingen fout kunnen gaan. Het kan allemaal anders lopen dan je van tevoren had bedacht. De techniek kan falen, het kan zijn dat je moet improviseren. Bedenk dan opnieuw dat het je gaat om vechtlust en strijdbaarheid, niet om de winst. En als er toch negatieve gedachten opkomen, vecht daar dan niet tegen. Dat kost te veel energie. Heb je een storende gedachte? Refocus en pak de draad weer op.

Dat je je eigen prestatie vergelijkt met die van anderen, is onvermijdelijk, maar blijf focussen op je eigen doelen. Al het andere is afleiding en werkt tegen je. Succes!

Bron: Intermediair